Araç Sipariş Formu ve/veya Sipariş Mektubunun Damga Vergisine Tabi Olup Olmadığı Hk.

I. Kanuni Düzenlemeler ve Damga Vergisi

488 Sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun (Kısaca “DVK” olarak anılacaktır) 1 nci maddesine göre bir kağıdın damga vergisinin konusuna girebilmesi için;

- Üzerinde imza veya imza yerine geçen bir işaretin bulunması,

- Herhangi bir hususu ispat veya belli etmesi,

- Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tabloda sayılan belgelerden olması gerekmektedir.

Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda, "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünde belirtilen kağıtlar damga vergisine tabidir.

DVK’nun 2. Maddesinde vergiye tabi kâğıtlar mahiyetinde olan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kâğıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine, devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin damga vergisine tabi olduğu düzenlenmiştir.

DVK’nun 4 ncü maddesine göre; bir kağıdın tabi olacağı damga vergisinin tayini için öncelikli olarak o kağıdın mahiyetine bakılır. Burada kağıdın üzerinde taşıdığı isim değil, kağıdın içerdiği anlam önem arzetmektedir.

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 1. maddesinde, sözleşmenin tarafların iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun olarak açıklamalarıyla kurulacağı, irade açıklamasının, açık veya örtülü olabileceği, 2. maddesinde ise tarafların sözleşmenin esaslı noktalarında uyuşmuşlarsa, sözleşmenin kurulmuş sayılacağı düzenlenmiştir.

Sipariş mektupları, sipariş formları, fiyat listeleri, ve proforma faturaların her biri ayrı ayrı teklif niteliği taşımaktadır. Henüz akdi kurmayan, teklif aşamasındaki çeşitli yazışmaların nihayette bir akit oluşturması başka, bu akdin bir kağıtta yer alması başkadır. Tarafların ileride belli bir hususu tevsik için teklifname üretmeleri en tabii hakkıdır ve bu kağıtlar DVK gereği damga vergisine tabi değildir. Tarafların belli bir hususu tevsik için ürettiği kağıtların nispi damga vergisine tabi tutulabilmesi için bu kağıtların akit statüsünde olması kanuni zorunluluktur. Taraflar arasındaki akdin kağıda bağlı (yazılı) teklifnameler ama kağıda bağlı olmayan (sözlü) akit ile kurulması durumunda, ortada damga vergisi mevzuatınca nispi vergilemeye tabi bir akit olmadığı ve bununla birlikte sipariş formunda mal bedelinin yer alması durumunda damga vergisinin ödenmesinin gündeme gelebileceği görüşündeyiz.

II. Sonuç

Sipariş formu ile teklifte bulunulması halinde, sipariş emrinin imzalanarak onaylanması sonucunda teklif ve kabulün karşılıklı imzalarla birleştiği sipariş formu, mahiyeti itibariyle sözleşme olarak değerlendirilecek ve damga vergisine tabi olacaktır. Yine sipariş emrinin başka bir yazı ile imzalı olarak onaylanması ve/veya siparişe kabul şerhi düşülmesi halinde ikinci mektup akdi tamamlayan kabul mektubu olacağından damga vergisine tabi olacaktır. Yalnızca teklif boyutunda kalan ve siparişe konu mala ilişkin bedel ihtiva etmeyen sipariş emirleri damga vergisine tabi olmayacaktır.

Damga vergisinde vergiyi doğuran olay kağıtların düzenlenerek hukuken tekemmül etmesi olup, imzalanmak suretiyle hukuken tekemmül eden ve verginin konusuna giren bir kağıdın damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bu kapsamda;

§ Gerçekleştirilecek satımlara ilişkin olarak firmamıza gönderilen ve alıcı imza ve kaşesini taşıyan sipariş emirlerinin kabul edildiğine ilişkin kabul şerhi düşülmesi halinde bu şerhin düşüldüğü tarih itibarıyla,

§ Sipariş emrinin kabul edildiğine ilişkin herhangi bir kağıt veya mektup düzenlenmesi halinde, kabule ilişkin bu kağıdın düzenlendiği tarih itibarıyla,

§ Sipariş emrine bağlanan alımlara ilişkin sözleşme düzenlenmesi halinde, bu sözleşmelerin düzenlendiği tarih itibarıyla,

Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun, "I-Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1 fıkrası gereği damga vergisine tabi tutulması gerekecektir.

Öte yandan, sipariş emirlerinin vergilendirilmesi bakımından yukarıda belirtilen durumlar dışında somut olaya dayanan işleme ilişkin bilgi ve belgelerin yeminli mali müşavir görüşü alınarak, bu konuda ayrıca değerlendirme yapılabileceği tabiidir ve tavsiye edilmektedir.